کلاس پنجم: عمق‌بخشی و درک روابط
در این پایه، دانش‌آموزان با ساختار کلی شاهنامه و روابط پیچیده‌تر بین شخصیت‌ها آشنا می‌شوند. مفهوم “نماد” و “درس اخلاقی” داستان‌ها پررنگ‌تر می‌شود.
اهداف کلی:
آشنایی با تقسیم‌بندی سه‌گانه شاهنامه (اساطیری، پهلوانی، تاریخی) به زبان ساده.
درک مفهوم “نماد” در داستان‌ها (مثلاً دیو سپید نماد چیست؟).
بررسی ویژگی‌های اخلاقی پهلوانان مانند میهن‌دوستی و خردورزی.
محتوای آموزشی:
ساختار شاهنامه: معرفی سه بخش: “داستان‌های بسیار قدیمی” (اساطیری)، “داستان پهلوانان” (پهلوانی)، “داستان پادشاهان تاریخی”.
شخصیت‌های پیچیده: معرفی سهراب و افراسیاب.
داستان‌های منتخب:
هفت‌خان رستم: (تمرکز بر مفهوم “مسیر سخت برای رسیدن به هدف بزرگ” و بررسی نمادین هر خان).
داستان سهراب: (تمرکز بر عناصر دراماتیک: نشناختن پدر و فرزند، غرور جوانی، سرنوشت غم‌انگیز. اجتناب از نمایش صحنه مرگ).
داستان زال و سیمرغ: (تمرکز بر مفهوم “یاری‌رسان فرهمند” و نقش خردورزی سیمرغ).
روش‌های آموزشی و فعالیت‌های اجرایی:
تحقیق گروهی: تحقیق ساده در مورد یکی از شخصیت‌ها (رستم، زال، سهراب) و تهیه یک پوستر یا “کارت شناسایی” برای آن شخصیت.
نقاشی دیواری: کشیدن یک “نقشه سفر رستم در هفت‌خان”.
نمایش: اجرای نمایشی از “دیدار رستم و تهمینه” یا “نبرد ناخواسته رستم و سهراب” با تأکید بر دیالوگ‌های احساسی.
دکلمه گروهی: دکلمه بیت‌های مربوط به پند و خرد (مانند پندهای سیمرغ به رستم).
ساخت روزنامه دیواری: تهیه “اخبار شاهنامه” با تیترهایی مانند: “رستم از هفت‌خان سربلند بیرون آمد! ” یا “پهلوان جوان ناشناس، به اردوی ایران حمله کرد! “.
ارزشیابی:
ارائه شفاهی پوستر یا تحقیق گروهی.
طرح پرسش‌های کتبی کوتاه با محوریت درک مطلب و ارتباط علت و معلولی (مثلاً “چرا رستم و سهراب یکدیگر را نشناختند؟”).
ارزیابی کیفیت و خلاقیت در روزنامه دیواری و نقاشی دیواری.