عنوان: رد و موبد در شاهنامه
نویسندگان: زهرا دلپذیر / دکتر اکبر شامیان ساروکلائی / دکتر سید مهدی رحیمی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: کارشناس ارشد زیان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند / استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند / استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۸۹ هجری شمسی
منبع: پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، دورۀ جدید، سال سوم، شمارۀ سه، پائیز ۱۳۹۰، صفحۀ ۶۱-۷۴
چکیده مقاله:
در آیین مزد یسنا ایزدان و فرشتگان نگهبان آسمان و زمین و هرآن چه نیک ونغز و از آفریدگان پاک مزدا به شمار می آید، سمت ردی یا سروری دارند. در اکثر آثار دینی زرتشتی و متون پهلوی نیز رد به معنای پیشوای دینی زرتشتی و رهبر روحانی به کار رفته است. در شاهنامه فردوسی هم رد از لغات پرکاربردی است که فرهنگ نویسان برای آن معانی مختلفی چون دانا، خردمند، دلیر و پهلوان را ذکر کرده اند؛ اما نکته مهمی که اکثر شارحان به آن نپرداخته اند، پیوند رد و موبد و علّت کاربرد زیاد این دو واژه درکنار یکدیگر در مشهورترین حماسه ملّی ایران است. رد در شاهنامه در بیشتر موارد، همچون متون اوستایی و پهلوی، همان دستور است که در سلسله مراتب مذهبی ایران باستان جایگاه مهمی داشته است، بنابراین ردان و موبدان هر دو از اعضای جامعه دینی محسوب می شدند. نگارندگان مقاله می کوشند با تکیه بر شاهنامه فردوسی، نقش و جایگاه رد و پیوند آن با موبد را درسه فصل بررسی کنند: ۱٫ واژه شناسی رد ۲٫ رد در شاهنامه ۳٫ پیوند رد و موبد.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, موبد, رد, دستور, جامعۀ دینی ایران باستان
دریافت مقاله: رد و موبد در شاهنامه