نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : خرم آباد
نام فعلی مکان جغرافیایی : خرم آباد
نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:
شرح مکان جغرافیایی:
خرم آباد شهری بود که شاپور ذوالاکتاف در ولایت خوزیان برای اسیران رومی و نیز کسانی که دستشان قطع شده بود ساخت. وی در آغاز هر سال نو به ایشان خلعت می داد. سکونت دیگران را هم در آن شهر ممنوع کرده بود.
ز بهر اسیران یکی شهر کرد جهان را از آن بوم بی بهر کرد
کجا خرم آباد بد نام شهر وزان بوم خرم که را بود بهر؟
کسی را که از تنش ببرید دست بدین مرز بودیش جای نشست
جغرافی نویسان سدههای آغازین اسلامی از شهری به نام شاپورخواست با املاهای اندک متفاوت نام برده اند که در حدود همین شهر کنونی خرم آباد مرکز استان لرستان ،ایران بین بروجرد و اندیمشک وجود داشته .است مؤلف حدود العالم ذیل شهرهای جبال نام این شهر را سار جلست آورده که مینورسکی و دکتر ستوده هر دو مصحح آن را به شابورخاست اصلاح کرده.اند مینورسکی به استناد ابن مسکویه یادآور می شود که در قرن دهم میلادی برابر با قرن چهارم هجری خرمی ها پیروان بابک خرمدین در آن محل بسیار بوده اند.
اصطخری شهر شابرخواست را میان راد همدان به خوزستان در فاصلۀ ۳۲ فرسنگی (اندامش) اندیمشک معرفی کرده است. ابن حوقل هم پس از بازنویسی همان مطالب اصطخری دربارۀ شابرخاست نوشته که خرمای شابرخاست اندک ولی به سبب نزدیکی به عراق خوب است. مقدسی سابر خواس را در فاصلۀ ۴ منزلی (حدود ۱۵۰ کیلومتری) کرج (کره) = (اراک) معرفی کرده است
ابن بلخی در آغاز سده ششم هجری ذیل شهرهایی که شاپور اول پسر اردشیر بنا نهاده یکی را هم شاپورخواست دانسته و نوشته است: «شاپورخواست پهلوی الاشتر است چون شهر الاشتر اکنون در شمال خرم آباد برجاست و شهرکی به نام فیروزآباد در غرب آن وجود دارد محل شاپورخواست باید در همین حدود فیروزآباد بوده باشد. بعد از مغول است که نام خرم آباد را نیز در نزدیکی شهر شاپورخواست می.بینیم.
حمدالله مستوفی در نیمه اول سده هشتم هر دو شهر را این گونه معرفی کرده است: «خرم آباد شهر نیک بود اکنون خراب است و خرما بسیار است نیز می گوید از شهر بروجرد تا حسن آباد چهار فرسنگ راه است و شاپورخواست در این مرحله به دست راست بماند. لسترنج با توجه به مطالب پیشینیان مینویسد: از خرم آباد که از زمان امیرتیمور مهمترین نقطه لر کوچک بعد از بروجرد به شمار آمده هیچ کدام از جغرافی نویسان عرب در قرون وسطی نام نبرده اند ولی بسیاری اظهار عقیده کرده اند که شاید خرم آباد همان شاپورخواست باشد که قبل از این تاریخ مکرر نام آن ذکر شده است. اما آنچه خطای این رأی را معلوم میکند این است که حمدالله مستوفی هر کدام از آن دو اسم را جداگانه ذکر کرده به علاوه محل شاپورخواست را نیز معین نموده است»
بدین ترتیب نمیتوان با قاطعیت گفت که خرم آباد ساخته شاپور کدام یک از این دو شهر بوده است شهر شاپورخواست که از میان رفته یا خرم آباد که اکنون برجاست. اما احتمال دارد آن شهر در حدود خرم آباد کنونی بوده باشد. به هر روی و با توجه به اطلاعات موثق عجالتاً میتوان گفت شهر خرم آباد که هرچند جزء خوزستان نیست اما به آن ولایت نسبتاً نزدیک است همان خرم آباد شاهنامه است تا اطلاعات مستدل تری به دست آید این خرم آباد اکنون شهری مهم با قلعه ای به نام فلک الافلاک در ری مسیر شاهراه تهران به خوزستان و اهواز است