عنوان: نگاهی جامعه شناختی به علل و آیین جنگ ها در شاهنامه فردوسی
نویسندگان: بتول صیفوری / علی حسن توفیقیان‌فر
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور / مدرس دانشگاه پیام نور
تاریخ نگارش: زمستان ۱۳۹۲ هجری شمسی
منبع: مجلۀ مطالعات ایرانی دانشکدۀ ادبیات علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال دوازدهم، شمارۀ بیست و چهارم، پائیز و زمستان ۱۳۹۲
چکیده مقاله:
بین ادبیات و اجتماع همواره رابطه متقابل وجود داشته و این دو بر هم اثر گذار بوده با از یکدیگر تاثیر پذیرفته اند. بر زبان آوردن ادبیات، حتی ادبی اندیشیدن، می تواند از مهم ترین دلایل اجتماعی بودن ادبیات باشد؛ زیرا ادبانه و هنرمندانه اندیشیدن، به جهت القای دقیق تر احساس خالق اثر هنری و ادبی به دیگران (مخاطبان) است. یکی از آثار ادبی مهم ایرانیان که محتوایی اجتماعی دارد و بزرگترین اثر حماسی ایرانیان نیز محسوب می شود، شاهنامۀ فردوسی است. شاهنامه در مجموع، درونمایهای انسانی دارد و از جمله موضوعات آن، جدال میان نیکی و بدی است. فردوسی در شاهنامه به تمامی شاعری متعهد و احساسی است و درون مابه حماسی- اجتماعی شاهنامه به نحوی خاص با جنگها عجین شده است که در این نوشتار به بررسی جامعه شناختی علل و آداب و آیین های حاکم بر این جنگها پرداخته شده است. دفاع از دین، ناموس و وطن، نفی بدی و بیداد، نام نیک جستن و ننگ زدایی از عوامل مثبت شروع نبردها و قدرت و قدرت طلبی، رشک، آز و قرون طلبی و از انگیزهای منفی جنگ ها و نبردها در شاهنامه بوده است که ریشه در ساختار اجتماعی و سیاسی جامعه آن دوران داشته است و فردوسی با بیانی حماسی و زیبا همۀ این نبردها را همراه با آیین‌های مخصوص به زیبایی تمام به زبان شعر در شاهنامه به تصویر کشیده استو
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, آیین, حماسه, جامعه شناسی ادبیات, جنگ
دریافت مقاله: نگاهی جامعه شناختی به علل و آیین جنگ ها در شاهنامه فردوسی