ده و دو هزار از دلیران گرد – چو هومان و مر بارمان را سپرد
نام : هومان
محل مرگ هومان : جنگ دوازده رخ توسط بیژن
دوره شاهنامه ای پیشین : پهلوانی
دوره شاهنامه ای جدید : کیانیان
تبار : تبار پدری به زادشم و فریدون می رسد
ملیت : تورانی
وابستگان :
پدر هومان : ویسه
برادران هومان : قراخان ، گلباد ، بارمان ، پیران ، پیلسم ،نستیهن ، لهّاک ، فرشیدورد
توضیحات شخصیت :
هومان پسر ویسه و برادر پیران از پهلوانان تورانی در شاهنامه فردوسی است. بر پایهٔ شاهنامه او از نوادگان تور بود. او و پیران، از چهره‌های سرشناس خاندان ویسه هستند. هومان در جنگ دوازده رخ نخستین فرد هلاک شده‌است که همراه با ترجمان(مترجم) به نبرد بیژن شتافت.
هومان از جمله دلیرترین و بلندآوازه‌ترین پهلوانان تورانی است و به وفاداری و جوانمردی شهره است و حتی ایرانیان نیز او را ستوده‌اند. در جنگ سهراب، افراسیاب هومان را با هدایا به همراه ۱۲٫۰۰۰ سپاهی به پیش سهراب فرستاد تا او را در جنگ با ایران مساعدت نماید.
هومان با پنهان کاری هویت رستم را از پسرش سهراب پنهان داشت تا او را به جنگ رستم ترغیب نماید. سهراب در واپسین لحظات سر بر زانوی رستم از او قول گرفت که با هومان آشتی برقرار سازد و کین نستاند. هومان در کشتن سیاوش نقشی نداشت اما در جنگ‌هایی که به دنبال کشتن سیاوش بین ایران و توران رخ می‌دهد، خود را نشان می‌دهد. او با کوبیدن گرزی بر رستم، افراسیاب را از دست او نجات داد و پس از آن افراسیاب را از حمله به ایران بازمی‌دارد. در چندین جا هومان دلاورانه لشکر ایران به فرماندهی طوس و فریبرز را تحت فشار می‌گذارد و آنان را ناچار به گریختن می‌کند. همچنین اطلاعاتی در مورد همسر یا فرزندان وی در دسترس نمی‌باشد .
لیست اشعار :