عنوان: بررسی بسامد مکرر در روایت های زادن زال در شاهنامه
نویسنده: دکتر مصطفی صدیقی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسنده: استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۹۲ هجری شمسی
منبع: مجلۀ جستارهای ادبی (علمی-پژوهشی) شمارۀ صدو هشتاد و دو، پائیز ۱۳۹۲
چکیده مقاله:
روایت و روایت پردازی جدا از پیشینه کهن آن، در دهه های اخیر با نظریه های کسانی مانند ژنت، تودوروف و بارت قلمروهای جدیدی را در تحلیل متون گشوده است. ژنت معتقد است نسبت میان زمان متن و زمان داستان وضعیت های گونه گونی را فراهم می آورد که بسامد مکرر یکی از زیرشاخه های آن است. بسامد مکرر نقل چندین باره حادثه ای است که یک بار اتفاق افتاده است. زادن زال، طرد از سوی پدر و پرورش یافتن نزد سیمرغ پس از روایت فردوسی نُه بار دیگر از زبان سام، زال و اسفندیار تکرار می شود اما به شکل ها و نیات مختلف. این موضوع بر پایه زمان روایت تحلیل شده، در کنار آن، جهت تبیین دقیق تر، مباحثی نظیر سطوح روایی و موثق یا ناموثق بودن راوی نیز طرح و بررسی شده است. فردوسی به عنوان راوی تاریخی در روایت گذشته نگر خود به شکل های مختلف مداخله می کند. سپس راویانی که خود شخصیت های روایت هستند، آن روایت را با حذف یا اضافه هایی هدفمند تکرار می کنند که در این میان جدا از روایت سام و زال، روایت اسفندیار تفاوتی بنیادی با بقیه دارد.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, زال, سام, اسفندیار, زمان روایت, بسامد مکرر
دریافت مقاله: بررسی بسامد مکرر در روایت های زادن زال در شاهنامه